گزارش ۲۰۱۵ مانیتور مین های زمینی

پنجم آذر ماه چند روز قبل از چهاردهمین گرد هم آیی کشور های عضو کنوانسیون منع مین در ژنو کمپین بین المللی مبارزه با مین های زمینی گزارش سال ۲۰۱۵ مانیتور مربوط به مین های زمینی را منتشر کرد. مطابق این گزارش ۱۶۲ کشور عضو کنوانسیون منع مین هستند. ایران از جمله کشورهایی است که هنوز به کنوانسیون نپیوسته است. طبق این گزارش ایران یکی از ۱۱ کشور تولید کننده مین است.

یافته های کلیدی این گزارش به شرح ذیل است:

مانیتور مینهای زمینی در گزارش ۲۰۱۵ پیشرفتهای حاصله در راستای رسیدن به هدف دنیایی عاری از مین را با جزئیات بیان می کند و در عین حال چالش با گروههای غیر دولتی مسلح که در کشورهای زیادی از مین استفاده کرده اند و همچنین افزایش تلفات در سال گذشته را به تصویر می کشد.
مانیتور از افزایش پاکسازی منطق آلوده به مین گزارش میدهد در حالیکه در سال ۲۰۱۴ خیلی از کشورها عقب تر از برنامه پاک سازی خود هستند و بودجه جهانی برای اقدام علیه مین برای دومین سال کاهش یافته است.

وضعیت کنوانسیون
۱۶۲ کشور عضو کنوانسیون منع مین هستند. جزایر مارشال کنوانسیون را امضا کرده اما هنوز به تصویب نرسانده است.

استفاده از مین
از اکتبر ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ نیروهای دولت میانمار، کره شمالی، سوریه، ـ در واقع همه از کشور هایی که عضو کنوانسیون نیستند ـ از مینهای ضد نفر استفاده کرده اند. کره شمالی قرار دادن مینهای جدید در امتداد مسیر گشت زنی کره جنوبی در منطقه غیر نظامی بین دو کشور را انکار کرده است اما کمیسیون بررسی آتش بس سازمان ملل در گزارش آگوست ۲۰۱۵ به نتیجه دیگری رسیده است.
استفاده دولت سوریه برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ سند شده است در حالیکه استفاده دولت میانمار از سال ۱۹۹۹ توسط مانیتور سند شده است. به هر حال اطلاعات موجود نشان می دهد که مین های جدید که در میانمار استفاده شده در سطح بسیار پایین تر از سالهای قبل است.
گروههای مسلح غیر دولتی از مین های زمینی یا وسایل انفجاری مشابه مین های زمینی در ۱۰ کشور افغانستان ، کلمبیا، عراق، لیبی، میانمار، پاکستان، سوریه، تونس، اکراین و یمن، استفاده کرده اند.
آخرین باری که مانیتور از استفاده ۱۰ یا تعداد بیشتر از کشورهایی که نیروهای مسلح در آنها از مین های زمینی یا ادوات انفجاری مشابه استفاده کرده اند نام برد سال ۲۰۰۶ بود.
هیچ تاییدی برای استفاده جدید از مین های زمینی توسط کشورهای عضو در طول دوره گزارش دهی وجود ندارد. کمیته جدید کنوانسیون در مورد همکاری با نمایندگان کشورهای سودان، اکراین، ترکیه و یمن ملاقات کرد که آنها را در گفت و گو دو جانبه در مورد اتهامات گذشته مبنی بر استفاده از مین در برخی موارد که به سال ۲۰۰ بر می گردد درگیر کند.

تلفات
در سال ۲۰۱۴ تلفات ثبت شده ناشی از مین و ادوات انفجاری مشابه مین، بمب های خوشه ای و دیگر مواد منفجره باقی مانده از جنگ نسبت به سال ۲۰۱۳ افزایش یافته است. اما این دومین گزارش مانیتور از کاهش تلفات از سال ۱۹۹۹ بود.
در سال ۲۰۱۴ ، ۳۶۷۸ تلفات در سطح جهان ثبت شده بود که ۱۲٪ افزایش در مقایسه با تعداد کل ۳۳۰۸ در سال ۲۰۱۳ نشان می دهد
میزان ۱۰ تلفات هر روز در سال ۲۰۱۴ گزارش شده که حدود ۴۰ درصد آن است که در سال ۱۹۹۹ اعلام شده بود که در آن موقع تعداد تلفات ۲۵ نفر در هر روز بود. در بسیاری از کشورها و مناطق ، تعداد زیادی از تلفات ثبت نشده است مخصوصا در بحران ها ، بنابراین رقم واقعی تلفات پیش بینی می شود که بیشتر باشد
با این اوصاف کاهش در تلفات ثبت شده از هنگام به اجرا در آمدن پیمان منع مین به علت پیشرفت در ثبت کردن وقایع حتی بیشتر به چشم می خورد.
تلفات در ۵۴ کشور و ۴ منطقه در سال ۲۰۱۴ شناسایی شد که ۳۷ تا از آنها کشورهای عضو کنوانسیون هستند.
اکثر تلفات ثبت شده ناشی از مین و سایر ادوات باقی مانده از جنگ که وضعیت آنها شناخته شده غیر نظامیان (حدود ۸۰٪) بودند که تقریبا مشابه سال ۲۰۱۳ است
در سال ۲۰۱۴، ۳۹٪ از تلفات که سن آنها شناخته شده بود کودکان هستند و در مواردی که جنسیت مشخص شده زنان و دختران ۱۲٪ از میزان تلفات را تشکیل داده اند، رقمی مشابه سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳.
٪۷۰ تلفات ثبت شده در جهان در کشورهای عضو رخ داده است. افغانستان با ۱۲۹۶ نفر در سال ۲۰۱۴ بیشترین تعداد تلفات را در مقایسه با ۱۰۵۰ نفر در سال ۲۰۱۳ داشته است.
میزان افزایش تلفات به خاطر وسایل انفجاری شبیه مین بوده، ۸۰۹ وسیله ثبت شده در سال ۲۰۱۴ در مقایسه با ۵۶۷ در سال ۲۰۱۳.
در سال ۲۰۱۴ مین های ضد نفر کارخانه ای و وسایل منفجره شبیه مین باعث اکثریت تلفات بوده (٪۴۹)
نسبت تلفات ایجاد شده توسط وسایل منفجره شبیه مین به طور گسترده افزایش یافته ( به ٪۳۱ نسبت به٪۲۲ در سال ۲۰۱۳) تلفات در افغانستان بیشترین بوده است

آلودگی
تا اکتبر ۲۰۱۵، ۵۷ کشور و ۴ منطقه آلوده به مین شناسایی شده اند از جمله ۳۳ کشور عضو و ۲۴ کشور که عضو نیستند. ۵ کشور مناطق مشکوک آلوده به مین دارند
حداقل ۲۰۰ کیلومتر در سال ۲۰۱۴ پاک سازی شده که نسبت به ۱۸۵ کیلومتر در سال ۲۰۱۳ افزایش دارد. بیش از ۲۳۰۰۰۰ مین های ضد نفر و ۱۱۵۰۰ مین های ضد تانک از بین رفته است.
مانند سال ۲۰۱۳ بیشترین پاک سازی در سال ۲۰۱۴ در افغانستان، کامبودیا و کرواسی بود که روی هم٪۷۵ از پاکسازی های ثبت شده را نشان می دهد
در طی ۵ سال گذشته تقریبا ۹۷۶ کیلومتر از مناطق آلوده به مین پاکسازی شده است. نزدیک ۱.۴۸ میلیون مین های ضد نفر و بیشتر از ۸۲۰۰۰ مین های ضد تانک از بین رفته اند.
در سال ۲۰۱۴ بروندی مناطق مشکوک آلوده به مین را پاکسازی کرده و موازامبیک از سپتامبر ۲۰۱۵ خودش را عاری از مین اعلام کرده است
تا نوامبر ۲۰۱۵ ، ۲۱ کشور و یک منطقه دیگر خودشان را عاری از مین اعلام کرده اند. از زمان به اجرا در آمدن کنوانسیون در سال ۱۹۹۹ برای اولین بار عمان در اولین گزارش شفاف سازی موضوع ماده ۷ اعلام کرد که مناطق مشکوک آلوده به مین دارد و بنابراین به لیست کشورهای آلوده اضافه شد. همچنین آلودگی جدید در اوکراین سبب اضافه شدن این کشور به لیست کشورهای آلوده شد.
از ۳۳ کشور که تایید کردن اقدامات عقب افتاده در مورد پاکسازی دارند، ۲۷ تا حداقل یک مهلت گرفته اند اما فقط ۳ کشور در راستای ماده ۵ در محدوده پایان مهلت پاکسازی هستند.
در سال ۲۰۱۴ ، چهار کشور جمهوری دموکراتیک کنگو، اریتره، یمن و زیمباوه در خواست مهلت کردند که در خواست همه آنها در سومین کنفرانس بررسی تایید شد.
در سال ۲۰۱۵ چهار کشور قبرس، اتیوپی، موریتانی و سنگال درخواست مهلت کردند. اینها منتظر تایید در خواستشان در چهاردهمین جلسه کشورهای عضو هستند که از ۳۰ نوامبر تا ۴ دسامبر ۲۰۱۵ برگزار می شود.
آلودگی عظیم مین های زمینی که توسط مانیتور حدود ۱۰۰ کیلومتر تعریف شده در افغانستان، آنگولا، آذربایجان، بوسنی و هرزگوین، کامبودیا، چاد، کرواسی، عراق، تایلند، ترکیه و صحرای غربی وجود دارد.

استفاده گسترده از روش های پاکسازی ــ بررسی های فنی و غیر فنی ــ درک درست از آلودگی های باقیمانده در بسیاری از کشورها را بهبود بخشیده است.

حمایت از اقدامات در مورد مین
هبه کنندگان و کشورهای آلوده با هم حدود ۶۱۰ میلیون دلار در کارهای ملی و بین المللی در مورد مین مشارکت کرده اند. در سال ۲۰۱۴ در مقایسه با سال ۲۰۱۳ ، ۳۰ میلیون (٪۵) کاهش داشته و این دومین سالی است که کمک ها کاهش پیدا کرده.
کمک های بین المللی ۴۱۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۴ بوده که از سال ۲۰۱۳ کاهش ۲۳ میلیون دلاری دارد.
۴۲ کشور و ۳ منطقه دیگر از ۳۳ هبه کننده کمک گرفتند. سهم ۵ هبه کننده اصلی یعنی آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن، نروژ و هلند ٪۷۲ کل بودجه کمکی را تشکیل داده. این نهمین سال متوالی است که مشارکت های بین المللی برای اقدامات مین بیش از ۴۰۰ میلیون بوده است.
حمایت از فعالیت های مربوط به مین در افغانستان به طور فاحش کم شده است. از ۶۸ میلیون در سال ۲۰۱۳ به ۴۹ میلیون در سال ۲۰۱۴، اگر چه هنوز هم ٪۳۰ بیشتر از بودجه ای است که توسط دومین دریافت کننده اخذ شده است.
۵ کشور اصلی دریافت کننده کمک ها، افغانستان، کلمبیا، آنگولا ، عراق . لائوس، ٪۴۵ از همه کمک های بین المللی را دریافت می کنند.
بودجه های بین المللی میان بخش های زیر تقسیم شده است: آموزش پاکسازی و خطر مین (٪۶۸)، کمک به قربانیان (٪۶)، کارهای حقوقی و آگاه سازی (ادوکسی) (٪۵)، توانمندسازی (٪۴) و از بین بردن انبارها کمتر از یک درصد. ٪۱۶ باقیمانده توسط هبه کنندگان مشخص نشده است.
۱۳ کشور آلوده ۱۴۹ میلیون دلار برای حمایت از برنامه های ملی خود اختصاص می دهند. این مبلغ ۷ میلیون کمتر از سال ۲۰۱۳ (٪۴ کاهش) است در حالیکه ۱۸ کشور آلوده مشارکت ۲۰۱ میلیون دلار را گزازش کرده اند.
علاوه بر این کمک ها تخصیص بودجه توسط مجمع عمومی سازمان ملل برای اقدام علیه مین در عملیات حفظ صلح ۱۶۶ میلیون در سال ۲۰۱۴ بوده است یعنی ٪۱۰ افزایش در مقایسه با سال ۲۰۱۳ داشته است.

کمک به قربانیان
بیشتر کشورهای عضو کنوانسیون منع مین با تعداد زیاد مصدومان تحت برنامه عمل کارتاهنا (۲۰۰۹ـ ۲۰۱۴) پیشرفت قابل توجهی در کمک به قربانیان داشته اند و تحت برنامه عمل ماپوتا (۲۰۱۴ـ ۲۰۱۹ ) این کار را ادمه می دهند.
اما هنوز با چالش های زیادی روبرو هستند. یافته های جزیی زیر مربوط به ۳۱ کشور است که تعداد قابل توجهی قربانی دارند:
از طریق بررسی صورت گرفته درک نیازهای قربانیان مین در بیشتر از نصف کشورهای عضو بهبود یافته است
حدود دوـ سوم کشورهای عضو مکانیزم های هماهنگی فعال یا طرح های ملی برای پیشبرد تلاش برای کمک به قربانیان و حمایت از حقوق آنها را داشته اند
اقدامات عمل قدیمی برای کمک در افغانستان و سودان به روز نشده است و برنامه های چندین کشور عضو یعنی الجزایر، بوروندی، چاد، جمهوری دموکراتیک کنگو، سودان جنوبی و یمن غیر فعال و یا به شکل پیش نویس باقی مانده است
در بیشتر کشورهای عضو تلاش های کمک رسانی در سایر حقوق مربوط به افراد معلول ادغام شده است. تلاش های هماهنگی کمک به قربانیان در بوسنی و هرزگوین، جمهوری دموکراتیک کنگو و اوگاندا متوقف شده است. تقریبا در تمام کشورهای عضو، بازماندگان به اقدامات هماهنگی که روی زندگی آنها اثر دارد می پیوندند ، اگرچه در خیلی کشورها مشارکت آنها باید به طور بهتری حمایت شود به خصوص در نقش های تصیم گیری.
بیش از نیمی از کشورهای عضو اطلاعاتی در مورد فعالیت های کمک به قربانیان و پیشرفت در این زمینه در گزارش های رسمی خود مربوط به سال ۲۰۱۴ در نظر گرفته اند

از بین بردن ذخایر

به طور کلی کشورهای عضو بیش از ۴۹ میلیون مین های زمینی ذخیره شده را از بین برده اند که این شامل ۵۳۰۰۰۰ می شود که در سال ۲۰۱۴ نابود شد

در طی دوره گزارش دهی فنلاند نابودی یک میلیون مین ذخیره شده خود را کامل کرد. بیش از ۹ میلیون مین های ضد نفر منتظر نابودی توسط ۶ کشور عضو هستند
بلاروس، یونان و اوکراین همچنان به نقض کنوانسیون ادامه می دهند چرا که نتوانسته اند مین های موجود خود را تا پایان مهلت چهار ساله به اتمام برسانند. مهلت بلاروس و یونان ۱ مارچ ۲۰۰۸ بوده در حالیکه مهلت اوکراین ۱ جون ۲۰۱۰ بوده است.

انتقال و تولید

در دهه قبل تجارت جهانی مین های زمینی شاهد سطح کمی از نقل و انتقال غیر قانونی بوده است اما وجود مین در سودان، اوکراین و یمن حاکی از آن است که نوعی از تجارت و خرید و فروش هنوز وجود دارد.
حداقل ۹ کشور چین، هند، اسرائیل، قزاقستان، پاکستان، روسیه، سنگاپور، کره جنوبی و آمریکا که عضو کنوانسیون نیستند از جمله ۶ تولید کننده مین های زمینی یک مهلت قانونی رسمی برای صادر کردن مین های زمینی تصویب کرده اند.
از مجموع بیش از ۵۰ کشور تولید کننده قبل از وجود کنوانسیون در حال حاضر فقط ۱۱ کشور چین، کوبا ایران، میانمار، کره شمالی، پاکستان، روسیه، سنگاپور، کره جنوبی و ویتنام به عنوان تولید کنندگان مین شناخته شده اند
ساخت و ساز فعال فقط در ۴ کشور هند، میانمار، پاکستان و کره جنوبی به چشم می خورد.
گروههای مسلح غیر دولتی در افغانستان، کلمبیا، عراق، میانمار، پاکستان، سوریه و تونس ادوات شبیه مین های ضد نفر تولید کرده اند.